Hij miste de gewichtloosheid. Wubbo Ockels (1946-2014), de astronaut die als eerste Nederlander de ruimte in ging, wilde bij terugkomst op aarde eigenlijk zweven naar het plafond. Elke dag lag hij urenlang in het zwembad om dat zweefgevoel weer terug te krijgen. Niet alleen enkelingen als Ockels, maar de meesten van ons associëren vliegen en zweven met vrijheid, los van de aardse beslommeringen.
Grappig dat Ockels dat zwevende gevoel alleen in het water kon oproepen. Water is een fascinerend element. Het oefent grote druk uit. De opwaartse druk zorgt ervoor dat je kunt drijven. Of denk aan duikers die zonder duikpak tot maar een beperkte diepte kunnen duiken, anders raken ogen en longen letterlijk ingedrukt. Water biedt flinke weerstand als je je wilt verplaatsen, dan moet je stevig bewegen met armen en benen om vooruit te komen.
Ook de zwaartekracht biedt ons weerstand, al valt ons dat in het dagelijks leven nauwelijks op. “De mens leeft op het land. Zijn langdurige vertrouwdheid met lucht maakt dat hij vaak het bestaan ervan vergeet”, aldus taichi-meester Cheng Man-ch'ing. Met lucht bedoelt hij de wrijving van de luchtweerstand als we bewegen, maar eigenlijk gaat het ook over weerstand die de zwaartekracht uitoefent. We proberen de zwaartekracht vaak te omzeilen of tegen te werken. Op de bank zitten met ingezakte ruggengraat lijkt ontspannen, maar je rust er zelden van uit. Gespannen, opgetrokken schouders, het is behalve pijnlijk ook een energievretend gevecht tegen de zwaartekracht.
Bij taichi gaan we het contact herstellen en vriendschap sluiten met de zwaartekracht. Dat betekent dat we het volle gewicht van ons lichaam willen ervaren. Door een rechte houding aan te nemen terwijl we staan, kunnen we voelen hoe ons gewicht drukt op onze voeten. Ons skelet wordt dan de kapstok waar onze soepele spieren aan hangen, klaar om te in- of ontspannen. Dan kunnen we eigenlijk pas echt “aarden”: onze voeten stevig op de grond, onze spieren zonder overbodige spanning of verkramping. Klaar om te bewegen.